Tot mijn schande kwam ik er achter dat dit verslag en bijbehorende presentaties (1 document) ontbrak. Naar aanleiding van een informatievraag bij deze alsnog geplaatst. Excuses!
Op 7 september 2019 was er een landelijke bijeenkomst in Maarn. Voor deze bijeenkomst was Dr. Tatjana Seute, neurolog en medisch hoofd zorglijn Neuro-oncologie werkzaam bij het UMC te Utrecht. Het onderwerp was ‘Goedaardige hersentumoren?, meningeomen en meer…’.
Definities:
- Goedaardige tumor: Een tumor (een klompje cellen) met een kapsel (een sterke schil of wand) waar de zich alsmaar delende cellen in blijven zitten. Deze kan wel groot worden en daardoor problemen geven. Maar de cellen zaaien niet uit. We noemen zo’n tumor goedaardig of ‘benigne’
- Kwaadaardige tumor: Een tumor zonder schil, waardoor de klomp cellen door het omliggende weefsel heen groeit en dit wegdrukt of vernietigt. We noemen zo’n tumor kwaadaardig of ‘maligne’ De cellen kunnen loslaten van de tumor en uitzaaien. Bij een kwaadaardige tumor gaat het dus over kanker.
- Goedaardige tumor met kwaadaardig gedrag: Een in principe goedaardige tumor die door de plaats ervan zich toch kwaadaardig kan gedragen, door druk op andere organen (zoals een hersentumor).
Overigens zijn uitzaaiingen van tumoren die ontstaan in de hersenen zijn zeldzaam, wel is het zo dat tumoren buiten de hersenen kunnen uitzaaien naar de hersenen. Dit noemen we hersenmetastasen.
Goedaardige tumoren: zijn er 37 verschillende van, aldus de WHO classificatie (WHO graad 1 tumoren). Voorbeelden van zogenaamde goedaardige tumoren: Hypofyse tumor en de meeste Meningeomen.
Bij Meningeomen is het vaak zo dat op de scan al duidelijk is dat het om een Meningeoom gaat omdat de tumor ingekapseld is.
Er zijn overigens ook wel meer kwaadaardige Meningeomen, waarbij veelal het hersenvlies kapot is, Graad 2 (5-7%) en Graad 3 (1-2%). De goedaardige zijn overigens ver in de meerderheid met meer als 90 %.
Er is in het algemeen veel aandacht voor Glioblastomen (op congressen en dergelijke), en minder voor meningeomen.
Een meningeoom gaat niet uit van de hersencellen, maar vanuit de hersenvliezen (Meningen). Een meningeoom kan in het algemeen niet buiten de hersenvliezen, daarom het goedaardige karakter.
Meningeomen komen veel voor, bij 3 % van de overleden mensen boven de 60 jaar wordt een meningoom aangetroffen (aldus onderzoek in de VS). In Nederland zijn er 4,5 miljoen mensen boven de 60 jaar, er zouden dus 130.000 mensen boven de 60 jaar met een meningeoom zijn als je de Amerikaanse onderzoeksresultaten doortrekt naar de Nederlandse situatie.
Klachten en symptomen ontstaan door:
- Verdringen van gezonde hersenstructuren (meestal bij goedaardige hersentumoren), dit kan door de tumor zelf of door vocht rondom de tumor.
- Infiltratie van gezonde hersenstructuren.
Wat kan zich zoal voordoen?
- Vergeetachtigheid en concentratieproblemen
- Gelatenheid
- Desoriëntatie in ruimte en/of tijd
- Initiatief loos
- Ontremming
- Agitatie (kort lontje)
- Trager worden.
- Prikkelgevoeligheid (licht/geluid e.d.).
- Enz.
We weten steeds meer, voorheen werd gedacht dat de kleine hersenen er alleen waren voor de balans, nu weten we dat deze ook een rol spelen bij concentratie issues e.d. Ook is duidelijk geworden dat bepaalde functies niet zo afgebakend zijn ondergebracht in de hersenen.
Bijna 80 % van de mensen bij kwaadaardige hersentumor krijgt te maken met epilepsie, bij goedaardige iets van 50 %. Soms wordt een lichaam helemaal stijf of er ontstaan trekkingen. Soms doet het zich ook nauwelijks zichtbaar voor waarbij iemand bijvoorbeeld even niet kan zien/horen, of even heel emotioneel wordt.
Nederland is het enige land ter wereld waar sinds 2015 sprake is van een landelijke richtlijn (deze kun je vinden als je googled). Daardoor mag je verwachten dat de behandeling landelijk hetzelfde is.
Risicofactoren:
- Hormonale, meningeomen kunnen sneller groeien onder invloed van hormonen (bijv. bij zwangerschap).
- Als er op vroege leeftijd radiotherapie er heeft plaatsgevonden is er een verhoogde kans op een goedaardige hersentumor.
Roken en mobiele telefonie vormen voor zover momenteel bekend geen risicofactoren.
Een meningeoom wordt best wel vaak per toeval ontdekt en is voor zover nu bekend niet erfelijk.
Al met al een boeiend uiteenzetting van Tatjana waarbij het niet lukte om alle onderwerpen naar voren te laten komen. Tatjana komt graag nog een keer terug als spreekster.
Bijlage: Meningeomen 2019 Tatjana Seute.pdf
