Het leven houdt niet op na een herseninfarct. Als iemand dat weet, dan is het de boomlange dierenarts Peter Bracht wel. Zijn levenslust overwint alles. In deze blogpost vertelt Peter over zijn enkel-voet-orthese (EVO) voor zijn klapvoet en hoe hij langzaamaan weer leert lopen zonder.
Het lijkt iets simpels, maar voor mij is het iets groots: lopen op mijn sokken of blote voeten. Of slippers.. ook zoiets. Enkele jaren geleden leek het onbereikbaar, iets wat mij nooit zou lukken met mijn klapvoet.
Bij het optillen van mijn voet (de zweeffase) hef ik mijn voet niet. Die bungelt er maar wat bij, en bij het belasten klap ik naar binnen, alsof ik door mijn enkel ga. Het bungelen is onhandig omdat ik zou kunnen struikelen over mijn eigen voet, en het klappen is belastend voor mijn enkel.
Daarom besloten de revalidatieartsen, fysiotherapeuten en bewegingstechnologen, toen ze mij op de derde ochtend in het revalidatiecentrum tijdens het technisch spreekuur op de afdeling in de brug zagen lopen – in mijn onderbroek en op blote voeten – dat ik een orthese nodig had. Een EVO, enkel-voet-orthese. Een soort brace van grafiet, die loopt van mijn knieholte tot voorbij de tenen. Orthopedische schoenen daaroverheen zouden het plan compleet maken. Omdat mijn knie duidelijk overstrekte, was steun bij de knie ook nodig. Zo werd het een KEVO, knie-enkel-voet-orthese.
De EVO werd met scharnieren ter hoogte van de knie verbonden aan een koker om mijn bovenbeen, en moest over mijn broek gedragen worden. Ik was onder de indruk van het technisch spreekuur, vooral omdat er zoveel mensen bij betrokken waren om een plan te maken om mij weer veilig in de benen te krijgen. “Meneer heeft een groot doorzettingsvermogen”, hoorde ik een van de technologen zeggen. Dat zou hij in de maanden daarna nog een aantal keer herhalen.
Diezelfde middag werd er een gipsafdruk van mijn gehele linkerbeen gemaakt. De KEVO was enkele weken later klaar, en het weer leren lopen was begonnen. Vijf maanden later werd ik ontslagen uit de kliniek en liep ik met de KEVO (over de broek) en een elleboogkruk de deur uit, naar onze auto, waar Chris achter het stuur zat te wachten. Ik kreeg zelfs een hulpmiddel mee waarmee ik zittend op de rand van het bed de KEVO kon aantrekken. Dat handige ding was speciaal gemaakt door een dame van de afdeling revalidatietechniek.
Een jaar later was mijn bovenbeen sterk genoeg om overstrekken van de knie te voorkomen. De KEVO werd afgebouwd naar een EVO die ik gewoon onder mijn broek droeg. Inmiddels was ik ook toe aan mijn tweede paar orthopedische schoenen en liep ik steeds meer zelfstandig buiten. Met de elleboogkruk, die ik weer een jaar later steeds vaker zou laten staan. Het plan van de artsen, fysio’s en bewegingstechnologen werkte prima en ik ging vooruit.
Je zou verwachten dat ik helemaal tevreden was. Toch niet. Zitten op een stoel of bank met de EVO en orthopedische schoenen aan was niet comfortabel. Zodra ik zat, deed ik ze dan ook uit. Als ik dan weer op moest staan, bijvoorbeeld om even naar de wc te gaan, deed ik ze dan weer aan. Dat was een gedoe, vooral als ik op het balkon zat van onze nieuwe woning in Voorburg waar wij een jaar later naartoe verhuisd waren, of ’s nachts als ik even uit bed moest om te plassen.
Ik was na drie jaar een beetje klaar met dat geknoei met de urinaal (plastic fles om in te plassen terwijl je op je zij ligt). “Kon ik maar gewoon op mijn sokken of blote voeten lopen”‘ verzuchtte ik dan ook vaak. Op een gegeven moment ben ik dat dus gewoon gaan doen. In de zomer van 2022 deed ik alles thuis op mijn blote voeten. Ook mijn dagelijkse oefeningen. Zelfs bij de fysio liep ik op mijn sokken. Alles zonder EVO en orthopedische schoenen. Dat ik dat kon, gaf mij hoop. Hoop op weer een stap naar een normaal leven. Ook in en om ons vakantiehuis in Ede deed ik alles op blote voeten. Het ging prima en ik struikelde nooit.
Wel kwam er door het naar binnen klappen bij belasting veel druk te staan op de bal van mijn voet. Daar ontstond in de loop van dat jaar dan ook een grote pijnlijke callus (eelt). Daar had ik echt last van en de pijn zorgde voor veel spasticiteit in mijn onderbeen, zelfs bij het lopen met EVO en orthopedische schoenen. Eigenlijk was dit geen doen, en ik riep de hulp van de revalidatiearts en schoenmaker in. De zool werd aangepast en ik moest stoppen met het lopen op blote voeten zonder EVO. Ik nam het advies ter harte en de callus verdween. Wonderlijk.
Het ging zo goed dat ik het een jaar later weer ging proberen. Thuis en bij de fysiotherapeut op sokken lopen. En daar gingen we weer: de pijnlijke callus kwam vrolijk terug. Balen. Ik moest iets anders bedenken. In april 2024 kocht ik in Westfield een paar Skechers. Eindelijk weer eens in een schoenenwinkel een paar schoenen passen, kopen en meenemen. De ideale oplossing. Het aantrekken van die dingen, zittend op de bank of het bed met een volle blaas, is zo gepiept en ik draag ze sindsdien altijd binnenshuis.
Ik ga zelfs een paar keer per week naar Westfield om daar op de marmeren vloer te oefenen. Gewoon een tijdje wat heen en weer lopen, mensen en winkels kijken, en af en toe even ergens zitten voor een drankje. Ik heb daadwerkelijk het idee dat er dan ook echt iets gebeurt in mijn onderbeen en dat ik door het lopen zonder EVO mijn spieren train.
De revalidatiearts vindt het niet verstandig vanwege het risico op vallen. Maar de neuroloog, orthopeed en fysiotherapeut raden het niet af. Ik ben de afgelopen zeven jaar vier keer geopereerd. “Je hoeft mij niet te vertellen dat het niet functioneel is”, zei een van de fysiotherapeuten die ik laatst sprak toen ik in het revalidatiecentrum was voor een broodje en een bakkie. Dus ik ga maar door zo.
Wat ik niet doe, is buiten op straat zonder EVO lopen. Dat kost me een hoop snelheid en levert vanwege mijn instabiele enkel wel degelijk gevaar op. Zo gek ben ik niet. Ga ik dan nooit meer de deur uit zonder EVO? Nee. Door het vele oefenen ben ik in staat om kleine stukjes buiten te lopen, bijvoorbeeld van de deur naar de parkeerplaats, naar mijn ligfiets in de garage of van de ligfiets naar de ingang van Westfield, de fysiotherapeut en de sporthal.
Er zijn dus tegenwoordig dagen waarop ik de EVO helemaal niet gebruik. Ik durf zelfs weer te dromen over lopen op slippers of sandalen in de zomer. Zo kan in de zomer mijn linkerkuit weer bijkleuren. Ik heb echter wel wat meer tijd nodig voor het insmeren met zonnebrand, maar dat doe ik dan net zo graag.
Wat gaaf dit. Ik word goed geholpen en geadviseerd en de operaties hebben mij echt geholpen. Ik ken zelfs iemand met hersenletsel die lekker op haar blote voeten loopt, nadat de orthopeed de enkel en de grote teen heeft vastgezet (arthrodese). Wat is er toch veel mogelijk. De eerste weken en maanden na de hersenknetter waren vreselijk omdat ik geen idee had welke kant het op zou gaan. En kijk nu eens!
