Tekst door: Dit interview is geschreven door Babette van Leeuwen van de SensUs Organisatie 2023.
‘Het was een frontale botsing. Mijn hoofd smakte op het dashboard van mijn scooter en – sorry, ik moet hier een beetje beeldend zijn – ik brak nagenoeg alle botten in mijn gezicht.’
Dit is het verhaal van Niels de Laat. Op jonge leeftijd was hij betrokken bij een zwaar scooterongeluk. Nu, 26 jaar later, heeft hij nog steeds last van de effecten van traumatisch hersenletsel door het scooterongeluk. In dit interview vertelt Niels hoe het ongeval zijn leven compleet heeft veranderd.
Welkom Niels! Een hele tijd geleden ben je in een scooterongeluk terechtgekomen. Wat gebeurde er precies?
Het was 1997 en ik zat in het derde jaar van mijn studie journalistiek. Ik werkte als stagiair bij een lokale krant. Ik moest een verslag maken tijdens een politie-inval bij een wietplantage. De krant had me een scooter geleend en ik reed naar een tankstation in de buurt. Een andere scooter reed aan de verkeerde kant van de weg en raakte me in een frontale botsing. Dit scooterongeluk bracht me in een coma voor dertien dagen en zorgde voor traumatisch hersenletsel.
Wat was de eerste gedachte die je had nadat je uit de coma wakker was geworden?
Dat is best een traumatische herinnering. Het eerste wat ik zag toen ik wakker werd, waren mijn armen. En ze waren een stuk dunner dan ik me herinnerde. En er kwamen allerlei draden en buisjes uit. Ik keek naar het voeteneinde van mijn bed en zag mijn ouders naar me kijken. Aan hun gezichtsuitdrukkingen kon ik merken dat er iets ontzettend mis was. Terwijl ik op de intensive care lag, was hun iedere dag verteld dat ik het mogelijk niet zou halen… Het is een beetje een wonder hoe ik het overleefd heb.
Hoe heb je de diagnose ervaren?
Omdat mijn hoofd een enorme klap had gehad, werd al vermoed dat ik een cerebri contusio, een hersenkneuzing, had opgelopen. Na de eerste operatie was mijn hele hoofd gezwollen en moesten ze me laten slapen, omdat de pijn anders te hevig zou zijn. Een CT-scan liet schade aan de voor- en achterkant van mijn brein zien. Ik heb ontzettend veel doktoren gesproken in de eerste jaren, zoals neurochirurgen, onderzoekers, tandheelkundigen en psychologen.
Hoe ging het revalidatieproces?
Na het scooterongeluk en mijn traumatisch hersenletsel heb ik veel hulp gehad. Ik moest opnieuw leren koffie zetten, opnieuw leren douchen. Ik kende het woord ‘douche’, maar wist niet dat ik mijn kleren uit moest doen, een stuk zeep moest pakken en de kraan aan moest zetten. Verder had ik ook psychische hulp, want ik begon vragen te stellen over mijn herstel en toekomst. Het eerste jaar was vooral gericht op revalidatie en aansterken, ik had namelijk een groot deel van mijn gewicht verloren gedurende de tijd op de intensive care. Ze moesten ook bot transplanteren voor mijn kaken, vanuit mijn heup. Mijn kaken werden op zijn plaats gehouden met ijzerwerk, dus ik moest opnieuw leren eten.
Hoe gaat het nu met je?
Gelukkig heb ik mijn studie journalistiek af kunnen ronden. Ik heb een aantal banen gehad, ook als journalist. Alleen was dat nooit echt werk dat goed bij mijn limitaties aansloot. Daarom ben ik voor mezelf begonnen als tekstschrijver en communicatieadviseur. Daarnaast ben ik gids in een oorlogsmuseum en werk ik als simulatiepatiënt voor psychologiestudenten van de Radboud Universiteit. Een paar maanden geleden ben ik ambassadeur geworden van Hersenletsel.nl, een patiëntenvereniging voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel.
Zijn er symptomen waar je nog steeds last van hebt?
Het grootste symptoom is de vermoeidheid. Alle activiteiten kosten meer energie dan eerst, ook de leuke. Een ander probleem is het langzamer verwerken van alle informatie. Bijvoorbeeld in mijn werk als journalist: het kost veel tijd om opnames te beluisteren van een interview, aantekeningen te maken, de informatie te verwerken en daar een verhaal over te schrijven. Verder heb ik regelmatig hoofdpijn wanneer ik me te lang heb ingespannen. Mijn leven bestaat uit keuzes maken. Ik heb een dubbele agenda en houd een kalender bij met belangrijke data. Mijn telefoon staat vol memo opnamen die ik beluister om mijn geheugen te ondersteunen. Anders gaat er te veel verloren.
Je zei dat je psychologiestudenten helpt als simulatiepatiënt op de Radboud Universiteit, hoe ben je hier terechtgekomen?
Eigenlijk heeft een neuropsycholoog me daar op gewezen. Toen mijn therapie was afgelopen, hebben we goed contact gehouden. Na een paar maanden – hij wist dat ik een achtergrond in de journalistiek had – heeft hij me voor het rollenspel op de universiteit gevraagd. De studenten zullen later met een grote populatie werken, zoals op scholen of bij bedrijven, waar ze met veel verschillende mensen en symptomen in aanraking komen. Ze luisteren naar mijn verhaal en leren de juiste vragen te stellen om zo tot een goede diagnose te komen. In het begin twijfelde ik of ik hieraan mee wilde doen, want het zou betekenen dat ik het hele ongeluk en de periode erna zou moeten herleven. Aan de andere kant dacht ik dat het ook therapeutisch kan werken. Het cliché hierover is waar: ‘tijd heelt alle wonden’. Het werd steeds makkelijker om mijn verhaal over het scooterongeluk en traumatisch hersenletsel te vertellen. En de studenten waarderen het zeer. Het is zelfs een van de leukste dingen die ik doe!
Is er iets wat je graag zou willen zeggen tegen anderen die last hebben gehad van een traumatisch hersenletsel zoals het jouwe?
Tegen de mensen die het hersenletsel kortgeleden hebben ervaren zou ik graag willen zeggen: neem de tijd om eropuit te gaan en je nieuwe beperkingen te ontdekken. Zeker voor hen die nog moeten leren hoe hun nieuwe leven eruit zal komen te zien en waar hun ‘nieuwe ik’ toe in staat is. Het is een moeilijk proces, maar wees vooral niet bang om te falen. Wees daarnaast ook niet bang om moeilijke keuzes te maken. Acceptatie is een groot onderdeel ervan, waarin je zult accepteren dat er een levensveranderende gebeurtenis heeft plaatsgevonden en dat er een ‘voor’ en een ‘na’ is. Maar als je het probeert zal je altijd iets nieuws vinden dat vervullend is in het leven!
Is er iets wat je graag zou willen zeggen tegen de teams die meedoen aan de SensUs Competitie?
Ik hoop echt dat de teams een werkend design zullen maken. Er zijn zoveel patiënten met traumatisch hersenletsel die onder de radar blijven en nooit de juiste diagnose krijgen. Omdat ik ‘het juiste label’ had, heb ik zeer goede zorg gehad. Doktoren konden me vertellen wat ik kon verwachten en konden me naar de juiste mensen doorverwijzen. Als dit niet gebeurt, wordt je verteld naar huis te gaan, rust te nemen en dat het na een tijdje beter zal gaan. Voor mij zijn de consequenties levenslang, dus de juiste diagnose was nodig. Als de teams het voor elkaar krijgen om een werkende biosensor te maken, zou dat ontzettend gaaf zijn. Dat betekent veel voor de gezondheidszorg! Dus ik hoop dat ze hard werken. Maar ik wens ze vooral een heleboel plezier tijdens de competitie!
SensUs is een internationale competitie op het gebied van biosensoren, georganiseerd voor studenten, door studenten. Biosensoren zijn kleine apparaten die bepaalde moleculen in lichaamsvocht of bloed kunnen detecteren. Dit jaar worden de teams uitgedaagd om een sensor voor traumatisch hersenletsel te ontwikkelen. Tijdens een evenement aan het eind van de zomer zullen hun prototypes op de Technische Universiteit Eindhoven getest en beoordeeld worden. Mocht u hierbij aanwezig willen zijn, dan kunt u een e-mail sturen. We willen Niels bedanken voor zijn openhartigheid en zijn hulp bij de competitie!
Niels heeft deelgenomen aan de paneldiscussie van het SensUs Kick-Off Event in februari. Ook heeft hij inmiddels verschillende interviews gehad met de SensUs organisatie en studenten teams. (Foto’s door Bart van Overbeeke en Veduci media)
